Đồng Nhân dân tệ đã mất hơn 3% giá trị so với đồng USD trong năm nay và thậm chí còn giảm sâu hơn ở thời điểm trước khi đồng USD trượt giá so với hầu hết các loại tiền tệ toàn cầu vào tháng 11. Đồng Nhân dân tệ giao dịch quanh mức thấp nhất trong 16 năm so với đồng USD vào tháng 9. Hiện tại, 1 USD mua được khoảng 7,15 Nhân dân tệ.

Đồng tiền yếu sẽ là tin tốt cho nền kinh tế vốn là công xưởng của thế giới. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, Trung Quốc đã xuất khẩu khoảng 3,7 nghìn tỷ USD hàng hóa và dịch vụ vào năm 2022, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Đồng Nhân dân tệ yếu hơn khiến hàng hóa Trung Quốc rẻ hơn so với phần còn lại của thế giới, điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu.

Đồng Nhân dân tệ yếu sẽ là tin tốt cho nền kinh tế Trung Quốc.

Trong nhiều năm, Trung Quốc đã có tham vọng thúc đẩy việc sử dụng đồng tiền của mình trên phạm vi quốc tế, đặt ra thách thức lâu dài đối với sự thống trị của đồng Đô la.

Giá trị của đồng Nhân dân tệ cũng được coi là dấu hiệu của niềm tin vào nền kinh tế Trung Quốc, vốn đang phải hứng chịu sự suy thoái của thị trường bất động sản, hoạt động sản xuất chậm lại và người tiêu dùng giảm chi tiêu.

Tất cả những điều trên có nghĩa là đồng Nhân dân tệ gần như chắc chắn sẽ vẫn được chú ý trong năm tới. Vậy, Trung Quốc đã sử dụng những biện pháp điều hành tỷ giá hối đoái ra sao để thực hiện chiến lược quốc tế hoá đồng Nhân dân tệ?.

Có hai phiên bản tiền tệ với đồng Nhân dân tệ

Bắc Kinh vận hành một hệ thống tiền tệ mới kết hợp đồng Nhân dân tệ trong nước và phiên bản giao dịch tự do hơn ở nước ngoài.

​Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho phép giá trị của đồng Nhân dân tệ trong nước được quyết định bởi các yếu tố thị trường trong phạm vi giới hạn. Mỗi buổi sáng, Hệ thống thương mại ngoại hối Trung Quốc, một cơ quan thuộc ngân hàng trung ương, công bố tỷ giá tham chiếu của đồng Nhân dân tệ so với nhiều loại tiền tệ khác nhau, mặc dù tỷ giá đồng USD nhận được nhiều sự chú ý nhất. Sau đó, đồng Nhân dân tệ sẽ được phép giao dịch trong phạm vi 2%, trên hoặc dưới mức đó trong ngày. Trong khi đó, giao dịch đồng Nhân dân tệ ở nước ngoài không có hạn chế.

Khoảng cách giữa hai tỷ giá hối đoái cho thấy có sự chênh lệch giữa định giá thị trường về nền kinh tế Trung Quốc và giá trị tài sản của nước này. Vào tháng 10, chênh lệch giữa đồng Nhân dân tệ ở nước ngoài và đồng Nhân dân tệ trong nước đã tăng mạnh do lãi suất trái phiếu chính phủ của Mỹ tăng vọt và mối lo ngại ngày càng tăng về sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc.

Ngân hàng trung ương có rất nhiều công cụ

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã thực hiện nhiều bước để nâng giá trị đồng Nhân dân tệ trong năm nay, bao gồm cho phép các ngân hàng giữ ít ngoại tệ dự trữ hơn và khiến họ khó mua USD hơn.

Một trong những công cụ chính sách được PBOC theo dõi chặt chẽ nhất là đặt tỷ giá tham chiếu hàng ngày của đồng Nhân dân tệ trong nước so với đồng Đô la, được gọi là ấn định tỷ giá.

Từ cuối tháng 6 đến tháng 11/2023, việc ấn định luôn đặt tỷ giá Nhân dân tệ cao hơn mức mà những người tham gia thị trường mong đợi. Ju Wang - Trưởng bộ phận chiến lược tỷ giá và ngoại hối Đại Trung Quốc tại BNP Paribas cho biết, điều đó gửi đi một tín hiệu rõ ràng rằng ngân hàng trung ương không sẵn sàng để đồng tiền lao dốc xuống mức thấp hơn quá mức so với đồng USD trong năm nay.

Điểm yếu nhất của đồng tiền trong năm nay là vào tháng 9, khi 1 USD mua được khoảng 7,36 Nhân dân tệ ở nước ngoài.

Trung Quốc ít tiếp cận theo cách trực tiếp ở thị trường nước ngoài. Theo các nhà phân tích, chính phủ và các doanh nghiệp nhà nước phát hành trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ ở Hồng Kông nhằm hút thanh khoản, và đôi khi các ngân hàng nhà nước cũng tham gia vào thị trường để giảm nguồn cung Nhân dân tệ ra nước ngoài, nhằm hỗ trợ đồng tiền này.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã thực hiện nhiều bước để nâng giá trị đồng Nhân dân tệ trong năm nay.

Đảo ngược mang may mắn

Cách dễ dàng nhất để các ngân hàng trung ương tăng giá trị đồng tiền của họ là tăng lãi suất, vì lãi suất cao hơn dẫn đến nhu cầu về tài sản ở một quốc gia nhiều hơn, từ đó làm tăng nhu cầu về tiền tệ. Tuy nhiên, PBOC đã cắt giảm lãi suất trong năm nay nhằm nỗ lực vực dậy nền kinh tế đang suy thoái.

Điều đó đã làm trầm trọng thêm tác động của đợt tăng lãi suất lịch sử ở Mỹ. Trái phiếu chính phủ Mỹ hiện mang lại lợi suất cao hơn nhiều so với trái phiếu ở Trung Quốc, một lý do chính khiến đồng Nhân dân tệ kém hiệu quả so với đồng USD trong năm nay. Nhưng, áp lực đang giảm bớt. Vào tháng 11, các nhà đầu tư nước ngoài lại mua trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ, một phần do kỳ vọng về lãi suất thấp hơn của Mỹ.

Các nhà kinh tế ngày càng củng cố nhận định, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã hoàn thành chiến dịch tăng lãi suất và kết quả là đồng Đô la gần đây đã suy yếu so với nhiều loại tiền tệ khác nhau. Craig Chan - Trưởng bộ phận chiến lược ngoại hối toàn cầu tại Nomura cho biết, điều đó đang giúp củng cố niềm tin vào ngân hàng trung ương Trung Quốc, cho phép thị trường tác động đến đồng tiền nhiều hơn. Điều đó bao gồm việc thiết lập các mức cố định hàng ngày để theo dõi kỳ vọng của thị trường chặt chẽ hơn.

Tuy nhiên, cách tiếp cận lỏng lẻo hơn của ngân hàng trung ương có thể sẽ khiến đồng Nhân dân tệ yếu hơn, Chan cho biết.

Tham vọng lớn với đồng Nhân dân tệ

Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, đồng USD là đồng tiền dự trữ toàn cầu của thế giới và chiếm khoảng 90% giao dịch ngoại hối. Điều này mang lại cho nước Mỹ một lợi thế rất lớn so với các quốc gia khác, đôi khi được gọi là “đặc quyền quá mức”. Trung Quốc đã thực hiện các bước nhằm làm giảm đi lợi thế đó, cố gắng thúc đẩy việc sử dụng đồng Nhân dân tệ trên toàn thế giới.

Dữ liệu của Swift (Hiệp hội Viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu – tổ chức đứng sau hầu hết các giao dịch chuyển tiền quốc tế hiện nay) cho thấy, đồng Nhân dân tệ là loại tiền thanh toán được sử dụng nhiều thứ 4 trên thế giới tính theo giá trị vào cuối tháng 11, lần đầu tiên vượt qua đồng Yên Nhật kể từ tháng 1/2022.

Đồng tiền Trung Quốc được sử dụng trong khoảng 4,6% thanh toán, kết quả của sự gia tăng trong nhiều năm và là tỷ trọng lớn nhất kể từ khi Swift bắt đầu tổng hợp dữ liệu vào năm 2010. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn rất thấp so với đồng USD khi đồng tiền này đã được sử dụng cho khoảng 47% thanh toán trên thế giới trong tháng 11./.